همیشه و همه جا گفته ام و در اینجا هم باز می گویم: تفاوت کشورها با هم تفاوت مردمانشان با هم است. اگر کشوری توسعه یافته است یعنی اینکه مردمانی توسعه یافته داشته و اگر کشوری توسعه نیافته یعنی اینکه مردمان توسعه یافته ای نداشته است.
محض مثال اگر تمام مردم کشور افغانستان را به کشور نروژ ببریم و تمام مردم نروژ را به افغانستان، پس از حداکثر یک دهه، نروژ افغانستان خواهد شد و افغانستان نیز نروژ.
(چه بسا طالبان افغانستان با دستاوردها و زیرساخت های نروژ با سرعت بیشتری به جنایات غیرانسانی خود مشغول شده و حتی کشور بدتری از افغانستان کنونی نیز بسازند*.)
از این رو تفاوت کشورها با هم به هیچ وجه تفاوت در سرزمین و جغرافیایشان نیست بلکه این مردمان یک سرزمین هستند که این تفاوت ها را می سازند. توسعه یافتگی یک روح و یک فرهنگ است که ستون فقراتش آدمی است و تا این آدمی بشکل فردی و جمعی توسعه نیابد، “دَر” همچنان بر همان پاشنه ی عقب ماندگی خواهد چرخید.
_______
اکنون که ایران در مرحله ی گذار از عالم سنتی به عالم مدرن است، این مدرنیته ابتدا لازم است که در فکر و ذهن ما ایرانیان متبلور شود، در غیراینصورت نجاتی در کار نخواهد بود.
پس، بیایید که در این برهه ی تاریخی، به دیگریِ متفاوت از خودمان (مادامیکه اندیشه هایش در چارچوب عقل و تجربه ی بشری گنجیده و هولناک نیست) مجال داده و کنار آمدن با تفاوت ها در روش و منش را تمرین کنیم.
بیایید که پایبندی به ارزش های دموکراتیک را تا دیر نشده تمرین کنیم.
بیایید که به خودمان بیاییم.
– دِی داد
_______
*پانوشت: افغانستان و نروژ فقط مثال بودند و در مَثَل مناقشه نیست، می توان به راحتی این مثال ها را به هر نام دیگری (مثلا ایران و سوئد) تغییر داد.
_______
